Teis Başkanı Nurten Saydan: “İlaç Firmaları Kazanmadığı Ürünü Ne İthal Ediyor, Ne Üretiyor.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın, İsviçre merkezli ilaç firmasının organ nakli hastalarında kullanılan ilacı artık Türkiye’ye getirmeyeceğini açıklamasının ardından yaptığı açıklamaya ilişkin Tüm Eczacı İşverenleri Sendikası (TEİS), “Bu ilacın 5 eşdeğeri var” Söz konusu ilacın piyasada bulunan eşdeğer etkin maddeli olup, bunlardan ikisi yerli üretimdir.” “İlaç firmaları ticari kuruluşlardır ve kendi kazanmadıkları hiçbir ürünü ithal etmezler ve üretmezler. Ülkemizde Sağlık Bakanlığı’ndan ruhsatlı 22 bin 235 ilaç var. Fiyatlandırılan ruhsatlı ilaç sayısı ise 15 bin 194, Eczanelerde satılabilen ruhsatlı ilaç sayısı ise 14 bin 873. “SGK tarafından ödemesi yapılan ilaç sayısı 8 bin 354… Söz konusu ilaç için SGK tarafından ruhsatlandırılmış çeşitli miligramlarda 14 ilaç bulunuyor. Aynı etken maddeye sahip 7 şirket. Depolarda sadece 500 mg’lık tek ürün bulunuyor” dedi.
Tüm Eczacılar İşveren Sendikası geçtiğimiz günlerde, İsviçre merkezli çok uluslu ilaç şirketinin, organ nakli hastalarında kullanılan ilaçları artık Türkiye’ye getirmeyeceğini açıkladığını ve 31 Ağustos itibarıyla Türkiye’deki ticari faaliyetlerine son verdiğini açıklamıştı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca , Twitter hesabından, “Organ nakli ile ilgili bir ilacın bulunamadığı ve piyasadan çekildiği yönünde haberler var. İlacın piyasadan çekilme nedeni ise benzer ilaçlarla rekabet edememesidir. Piyasada söz konusu ilacın eşdeğer etken maddeli 2’si yerli olmak üzere 5 eşdeğeri var, “Bu konuda bir sorun yok” dedi.
TEİS Başkanı Eczacı Nurten Saydan, depolarda sadece 500 mg’lık tek organ nakli ilacı bulunduğunu, bu nedenle mevcut ilacın temininde sıkıntı yaşanacağını belirterek, şu açıklamayı yaptı:
“22 BİN 235 İLAÇIN 8 BİN 354’Ü SGK Tarafından Ödeniyor”
“İlaç firmaları ticari kuruluşlardır ve kendi kazanmadıkları hiçbir ürünü ithal etmezler ve üretmezler. Ülkemizde Sağlık Bakanlığı’ndan ruhsatlı 22 bin 235 ilaç var. Fiyatlandırılan ruhsatlı ilaç sayısı ise 15 bin 194, Eczanelerde satılabilen ruhsatlı ilaç sayısı ise 14 bin 873. SGK tarafından ödemesi yapılan ilaç sayısı ise 8 bin 354. Güncel verilere göre her ruhsatlı ürünün üretilmiş olması şartı bulunmuyor. Geri ödeme listesine alınabilmesi için SGK kurallarına uygun olması gerekmektedir.
Söz konusu ilaç için aynı etken maddeyi içeren, 7 firmadan ruhsat almış, çeşitli miligramlarda 14 ilaç bulunmaktadır. Bunlardan sadece 500 mg’lık tek bir eser depolarda mevcuttur. Hatta tescili açılmamış eserler bile var. Bu da ruhsat alan ve fiyat alan her ilacın üretilmediğini gösteriyor.
“İLAÇ FİYATLANDIRMASINDA KULLANILAN DÜZENLEME, MEVCUT EKONOMİK KOŞULLARDA ARTIK GEÇERLİ DEĞİLDİR”
Ülkemizde ilaçların ruhsatlandırma işlemleri, 1262 sayılı İlaç ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu ile uyum çalışmaları çerçevesinde hazırlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Ruhsatlandırılmasına İlişkin Yönetmelik kararları doğrultusunda yürütülmektedir. Avrupa Birliği mevzuatı 19.01.2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 2022 yılında Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılan 614 adet beşeri ilaç vardı. Ancak ruhsat sayısı artmasına rağmen istenilen miktarlarda üretilmediği veya ithal edilmediği için piyasadaki ilaç sayısı zaman zaman azalıyor ve yok oluyor. . Bunun en önemli nedeni ilaç fiyatlamasında kullanılan düzenlemenin günümüz ekonomik koşullarında artık geçerli olmamasıdır.
“28,70 TL GERÇEK AVRO BORSUNUN YARISI OLAN FİYATLANDIRMA SİSTEMİ, PİYASADA İLAÇ BULUNMASINI OLUMSUZ ETKİSİ OLUŞTURUYOR”
Ülkemizde 2004 yılından bu yana referans fiyat sistemi uygulanmaktadır. İlaç fiyatları; Eserin Fransa, İtalya, İspanya, Portekiz ve Yunanistan’daki depoya en ucuz satış fiyatı referans fiyat olarak kabul edilerek belirlenir ve bu ülkelerdeki en ucuz fiyat seçilir. Fiyat değişikliği, beşeri tıbbi ürünlerin fiyatlandırılmasında kullanılacak TL/Euro döviz kuruna ve Türk lirası cinsinden bir Avro değerine bağlıdır; Bir önceki yılın Resmi Gazetesi’nde açıklanan gösterge olan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın günlük Avro satış kuru gerçekleşmeleri esas alınarak hesaplanacak yıllık ortalama Avro değerinin düzeltme ile çarpılmasıyla belirlenir. katsayısı yüzde 60 olarak belirlendi. Güncel Euro kuru 14,03 TL olarak belirlenmiş olup, reel Euro kuru olan 28,70 TL’nin yarısı olan bu fiyatlandırma sistemi ilacın piyasada bulunabilirliğini olumsuz etkilemektedir. Özellikle ithal ilaçlarda ciddi sorunlar yaşanıyor. Bu sorunları aşmak için bulabildiğimiz kadarıyla yerli olarak üretilen eşdeğer ilaçları hastalarımıza sunuyoruz ancak maalesef bu alanda da sorunlar yaşıyoruz.
Jenerik ilaçlar, referans ilaçlarla aynı özelliklere sahip olduğu ve bu nedenle hastaya aynı tedaviyi sağladığı bilimsel çalışmalarla kanıtlanmış ve referans ilaçların saklama süresi dolduktan sonra satışa sunulan ürünlerdir. Eşdeğer bir ilaç, referansıyla aynı etkinliğe, kaliteye ve güvenilirliğe sahiptir. Biyoeşdeğerlik, eşdeğer ürün ile referans ürünün aynı tedaviyi sağladığının garantisi olarak kabul edilmektedir.
“BÜTÜN ÇABAMIZ HALKIMIZIN İLAÇ VE ECZACILIK HİZMETLERİNDEN MASRAFSIZ OLMAMASI İÇİNDİR”
Sendikamız siyasi bir birlik değil, mesleki bir birliktir. Yıllardır halkımızın ve mesleğimizin sesi olduk. Tüm çabalarımız; Halkımızın kesintisiz ve sürdürülebilir ilaç ve eczane hizmetlerinden mahrum kalmamasını sağlamaktır. Bu amaçla biz eczane eczacıları olarak, bulunamayan veya ticari adı aynı olmayıp içeriği aynı olan eşdeğer ilaçları vatandaşlara anlatmaya ve bu kaygıyı ortadan kaldırmaya çalışıyoruz. Doktorun ve hastanın alışık olduğu ilaçların aynı olmaması ya da yerine başka ilaçlara ihtiyaç duyulmasının sıkıntısını yaşıyoruz. Hatta uzun süredir gelmeyen 15 eşdeğer antibiyotiğin ‘İlacınız yoksa eczanenizi kapatın’ gibi sert eleştirileri ve haksız suçlamalarıyla bile karşılaşıyoruz.
“HASTAYI İYİLEŞTİREN İlacın Ticari Adı Değil, Etkin Maddesidir”
TEİS olarak 17 yıldır basın açıklamalarımızda ve toplantılarımızda yerli tıbbın desteklenmesi gerektiğini her zaman vurguladık, ilacın yerli ya da ithal olması gerektiğini belirttik. Ekonomik gerçeklikten uzak fiyat düzenlemeleri nedeniyle üretimi durdurulan her ilacın bulunabilirliğinin ve ulaşılabilirliğinin yeniden sağlanmasını savunduk. Çünkü sıradan yollarla ithal edilmeyen bir ilacın özel yollarla ithal edilmesi ülke ekonomisine ekstra bir yük getirmektedir. Eczacılar olarak yerli ilaçların tercihinin arttırılması yönündeki tüm çaba ve çabalarımızın yanı sıra, sağlık otoritemiz olan Bakanlığımızın da eşdeğer ilaçlar konusunda bize destek vermesini bekliyoruz. Çünkü hastayı iyileştiren şey; “İlacın ticari adı değil, etken maddesidir ve biz eczane eczacıları olarak, biyoeşdeğer olarak pazarlanan ilaçların ülkemizde en kontrollü ürünler olduğunu ve bu ilaçların ülkemizde en iyi şekilde kontrole tabi tutulduğunu bir kez daha kamuoyuna duyurmak isteriz. Yetkililerin duyurudan eyleme geçmeleri ve yerel tıbbı desteklemek için gerekli özeni ve çabayı göstermeleri gerekiyor.”
